Sinds het nieuwe erfrecht van 2003 is het mogelijk om uw schenking onder voorwaarden ongedaan te maken. Voor deze tijd was dit niet mogelijk en was het adagium ‘eens gegeven blijft gegeven’ van toepassing. U mag nu dus voorwaarden verbinden aan uw schenking en deze dan opeisen. Dit wordt ook wel ‘herroepelijk schenken’ of ‘schenken onder voorwaarden’ genoemd.

U heeft een ruime mate van vrijheid om de voorwaarden te bepalen van uw schenking. U kunt hierbij denken dat u een schenking wenst te herroepen als u vindt dat uw kind onbezonnen omgaat met zijn of haar middelen. Dit kan ook het geval zijn, in uw ogen, als uw kind geen passende huwelijksvoorwaarden wenst op te stellen of met de verkeerde partner komt aanzetten. Eigenlijk kunt u zelf bepalen wanneer en om welke reden u de schenking wenst te herroepen. U kunt dit heel breed formuleren. Ook kunt u uw herrroeping bij testament laten plaatsvinden. In dat geval wordt uw schenking na uw overlijden herroepen. Als u de begiftigden niet informeert hierover zal dat tot veel onbeantwoorde kunnen vragen leiden. Of juist niet.

Het is verstandig om duidelijk vast te leggen onder welke voorwaarden u de schenking wenst te herroepen. Dit voorkomt vervelende discussies. U mag zoals eerder gezegd de voorwaarden vrij bepalen. U mag dus overeenkomen de schenking te allen tijde te herroepen, om welke reden dan ook. Echter het is wel aan te bevelen om de verwachtingen bij de begiftigde duidelijk te hebben. Dit kunt u doen door voorwaarden te benoemen tenzij u duidelijk overeenkomt dat de schenking op ieder moment teruggedraaid kan worden.

Er kunnen redenen zijn dat u de schenking zelf nodig heeft bijvoorbeeld vanwege een dreigend faillissement van uw onderneming of een opname in een verpleegtehuis of een echtscheiding. U kunt dus met een herroepelijke schenking sturing geven aan het bestedingsdoel van uw schenking.

U kunt dus uw schenking terugdraaien zonder opgaaf van reden, in een bepaalde periode, voor een deel van de schenking of voor de gehele schenking. Als u opteert om de schenking zonder opgaaf van reden te herroepen levert u dit de meeste vrijheid en zekerheid, voor de ontvanger ontstaat precies het tegenovergestelde effect.

Stel dat u over uw schenking schenkbelasting heeft voldaan en u herroept de schenking. Dan ontvangt u de schenkbelasting onder voorwaarden retour. Eén van de voorwaarden is dat u duidelijk kunt maken dat de schenking herroepelijk is. Het is dan ook raadzaam de schenking notarieel vast te laten leggen, alhoewel dit niet verplicht is. Een onderhandse akte kan verdwijen, als u dit via een notaris laat verzorgen is dit niet zo.

Auteur mr. drs. J. (Julian) Langkemper LL.M RB