Introductie

Indien u plannen hebt om te emigreren ontstaat er een bijzondere situatie voor uw stamrecht BV. Iedere situatie is maatwerk aangezien de heffing met uw nieuwe woonland bepalend is. Deze afspraken zijn geregeld in zogenaamde belastingverdragen die Nederland met de meeste landen heeft gesloten. Stamrecht wordt beschouwd als loon uit vroegere dienstbetrekking. In veel verdragen heeft Nederland het heffingsrecht. Dit is anders als een deel van het stamrecht betrekking heeft op gemist pensioen. Voor dit deel mag het buitenland heffen. Dit kan een belastingbesparing opleveren als het buitenland een lager belastingtarief zou heffen.

Om u toch wat meer inzicht te geven in dit specifiek thema zullen wij onderstaand informatie verstrekken. Ook is de regelgeving op dit punt gewijzigd vanaf 1 januari 2010.

Situatie tot 2010

Wanneer u als eigenaar van een stamrecht BV emigreert spelen er bijzonderheden. De stamrecht BV blijft statutair gevestigd in Nederland, de dagelijkse leiding (uzelf) verhuisd en daarmee ook de fiscale vestigingsplaats van uw stamrecht BV. Echter, een stamrecht BV dient het vermogen verplicht tot het binnenlands ondernemingsvermogen te rekenen (binnenland is hier Nederland, niet het nieuwe land). Bij een verhuizing van de bestuurder verhuizen de dagelijkse activiteiten en ‘verhuist’ het ondernemingsvermogen dus ook. Dit is voor een normale BV geen probleem, bij een stamrecht BV is dit helaas niet toegestaan (art. 11, lid 1, letter g van de Wet op de Loonbelasting 1964). U heeft dan twee keuzes:

U kunt de BV opheffen en het kapitaal onderbrengen bij een bank of verzekeraar middels een geblokkeerde rekening. De bank of verzekeraar is in Nederland gevestigd dus dat levert daarna geen problemen op als u verhuist. Alleen de klant verhuist immers, niet het bestuur van de partij die het geld beheert. Voor het liquideren / opheffen van uw stamrecht BV kunt u hier meer informatie vinden. De stamrecht BV blijft bestaan. Hiervoor moet de BV dus het stamrechtkapitaal tot het binnenlands ondernemingsvermogen blijven rekenen wat inhoudt dat het dagelijkse bestuur niet naar het buitenland mag verhuizen. Dit kan alleen bereikt worden door een plaatselijke partij bestuurder te maken van uw stamrecht BV. Dit kan op twee manieren:Een niet-professionele partij mag naar willekeur aangewezen worden. Een vriend(in), broer of zus, oom of tante et cetera.kunt u allen als bestuurder aanwijzen van de stamrecht BV. Het voordeel is dat u achter de schermen de beslissingen kunt blijven nemen, een nadeel is dat u deze persoon met veel rompslomp opzadelt. Een ander nadeel is het feit dat deze persoon volledige beschikkingsmacht krijgt over het geld en de te nemen beslissingen (als dit niet zo is en u behoudt deze rechten dan verhuist het feitelijke bestuur toch met u mee) wat niet altijd prettig is.U draagt het dagelijks bestuur van de stamrecht BV over aan een professionele partij. Wanneer een professionele partij het bestuur voor u overneemt dient deze verplicht te beschikken over een vergunning van De Nederlandsche Bank op basis van de Wtt (Wet toezicht trustkantoren). Uw eigen boekhouder of accountant mag deze werkzaamheden dus niet voor u uitvoeren aangezien dit geen trustkantoor is.

In beide gevallen blijft u 100% aandeelhouder van de stamrecht BV. Het probleem dat ontstaat bij het verleggen van het bestuur is dat u moet kiezen tussen een bekende die u hierbij helpt of een trustkantoor. Het nadeel van een trustkantoor is dat deze meestal (vanwege de risico’s die gepaard gaan met het bestuur van ondernemingen) vrij hoge kosten zullen rekenen. Dit is voor grote, internationaal opererende bedrijven geen probleem maar voor een simpele stamrecht BV kan een paar duizend euro per jaar erg hoog zijn.

Situatie na 2010

Sinds 1 januari 2010 is er een aanpassing in de wetgeving aangaande de emigratie van een stamrecht BV (artikel 19a Wet op de Loonbelasting). Het is nu mogelijk geworden om de stamrecht BV ook fiscaal mee te laten verhuizen met de bestuurder mits de verhuizing binnen de Europese Unie is. U hoeft dan dus geen andere bestuurder aan te stellen. De eisen die voor een dergelijke verhuizing worden gesteld zijn:

• De stamrecht BV rekent het stamrecht tot het (nieuwe) binnenlandse ondernemingsvermogen;
• Er wordt aannemelijk gemaakt dat de stamrecht BV in het buitenland aan winstbelasting wordt onderworpen;
• Er wordt met de fiscus overeengekomen bepaalde informatie te (blijven) verstrekken;
• Er wordt met de fiscus overeengekomen de verschuldigde belasting te voldoen.

Om de verhuizing te realiseren dienen de volgende stappen genomen te worden:

• In een aandeelhoudersvergadering wordt het besluit tot verhuizen genomen;
• De notulen van deze vergadering worden opgesteld;
• De belastingdienst wordt geinformeerd over de verhuizing van het bestuur van de stamrecht BV;
• De lopende rekeningen worden overgezet naar rekeningen in het nieuwe vestigingsland;
• De stamrecht BV wordt ingeschreven in het handelsregister van het vestigingsland;
• Eventueel aanvragen overige vergunningen en nummers, afhankelijk van het land.

Uitkeringen uit de stamrecht BV bij emigratie

U bent nu ook als klant van de stamrecht BV verhuisd wat gevolgen heeft voor de belasting die u dient te betalen over de uitkeringen die u van de stamrecht BV ontvangt. De spelregels aangaande deze uitkeringen blijven gelijk, de verschuldigde belasting hangt af van het belastingverdrag tussen Nederland en het nieuwe vestigingsland. Nederland kan heffingsbevoegd blijven (wat meestal het geval is) of het vestigingsland kan bevoegd worden. Indien Nederland heffingsbevoegd blijft heeft u wel het voordeel dat u na emigratie geen premies volksverzekeringen en/of bijdrage ZVW meer hoeft te betalen. Dit betreft maar liefst een vrijstelling van 31% over de eerste twee belastingschijven.

Vanaf 1 januari 2010 (met terugwerkende kracht tot 15 september 2009) kunnen ook in het buitenland (binnen de Europese Unie) gevestigde ondernemingen een stamrecht beheren op de volgende voorwaarden:

De onderneming rekent het stamrecht tot het binnenlands ondernemingsvermogen van het land van vestiging.Aannemelijk gemaakt kan worden dat de onderneming in het buitenland aan een reële winstbelasting onderworpen is. De onderneming met de Nederlandse fiscus overeenkomt om bepaalde inlichtingen te verschaffen.De onderneming overeenkomt met de Nederlandse fiscus de verschuldigde Nederlandse belastingen te voldoen.

Daarnaast draagt u ook belasting af over (reeds ingegane) stamrechtuitkeringen. Afhankelijk van het belastingverdrag draagt u belasting in Nederland of in het land waarnaar u gaat emigreren af. Heffing door Nederland is aantrekkelijk omdat de onderste tariefschijven voor het grootste deel uit premies volksverzekeringen bestaan. Als u de stamrechtuitkeringen in het buitenland ontvangt (als u daar permanent of het grootste deel van het jaar woont), hoeft u deze niet te betalen. Heft het woonland dan is de belastingdruk uiteraard afhankelijk van de tarieven in dat land. Let op: voor België geldt een bijzondere regeling.

Arbeids- of pensioeninkomen?

Er ontstaat grijs gebied bij de uitleg van het inkomen nu in de meeste belastingverdragen niets is geregeld voor stamrecht BV’s en haar houders. Vaak staat in het verdrag een verwijzing naar de nationale wetgeving voor de uitleg van deze begrippen. Naar Nederlands recht betreft een gouden handdruk inkomsten uit vroegere arbeid. In sommige gevallen echter wordt de toegekende gouden handdruk aangemerkt als een beloning ‘soortgelijk aan pensioen’ zodat het pensioenartikel van toepassing is op de ontslagvergoeding. Dit is volgens vaste jurisprudentie van de Hoge Raad het geval als de hoogte van de gouden handdruk mede is bepaald door het bedrag dat de ontslagen werknemer nodig heeft om geheel of gedeeltelijk in zijn levensonderhoud te voorzien in de periode van zijn ontslag tot de pensioeningangsdatum.

Ook als de hoogte van de gouden handdruk bepaald is door het bedrag dat nodig is voor de verbetering van pensioenrechten is dit het geval. Aanwijzingen hiervoor zijn de leeftijd van de ontslagen werknemer op het moment van toekenning van de ontslagvergoeding en de kans dat het nog komt tot een herintreding in het arbeidsproces door de werknemer. Dit betekent echter naar onze mening niet dat een kwalificatie als pensioen alleen mogelijk zou zijn voor de, relatief gezien, oudere werknemers. Ook bij berekening van een gouden handdruk, relatief gezien, jonge werknemers kan immers rekening gehouden zijn met opgetreden pensioenschade. Als dat het geval is, lijkt er veel voor te zeggen dat ook dan de stamrechtuitkeringen in het buitenland geheel of gedeeltelijk onder het pensioenartikel kan vallen.

Duidelijk zal zijn dat dit nog geen harde criteria zijn. Als u emigratieplannen heeft, is het dus verstandig om goed vast te leggen hoe de hoogte van de gouden handdruk is bepaald en hoe het één en ander tot stand is gekomen. Het is wellicht verstandig om dit meteen op te nemen in de vaststellingsovereenkomst.

Wenst u meer informatie over dit onderwerp dan is het raadzaam een afspraak in te plannen voor een kennismaking.

Door mr. drs. J. Langkemper LL.M RB